در این مقاله میخواهیم حقایقی جالب را درباره گازی که هوای قابل تنفس برای شما را فراهم می سازد را بازگو کنیم. نیتروژن عنصری منحصر به فرد است و دارای ویژگیهای خاصی میباشد این گاز علاوه بر این که هوای قابل تنفس مارا فراهم میکند کاربردهای دیگری هم در صنعت دارد به عنوان مثال از این گاز در مواد منفجره، داروهای بیهوشی، باروری، و همچنین مسابقات ماشین سواری استفاده میشود. در این مقاله با حقایق جالب توجه درباره اتم نیتروژن، نیتروژن مایع ، اکسید نیتروژن اسید نیتریک و نیتروگلیسرین و چیزهایدیگر آشنا میشوید. نیتروژن عنصری شیمیایی با علامت اختصاری N میباشد و دارای عدد اتمی ۷ میباشد.
در شرایط عادی N2 به حالت گازی و بدون رنگ، بو و مزه است. نزدیک به ۷۸% از هوایی که تنفس می کنیم گاز نیتروژن تشکیل میدهد. گفتنی است که نیتروژن در همه موجودات زنده از جمله بدن انسان و گیاهان وجود دارد. یکی از کاربردهایN2 این است که از این گاز برای نگه داشتن طولانی مدت غذا در بسته بندی موادغذایی استفاده میشود.
از کاربردهای دیگر نیتروژن این است که برای ساخت قطعات الکترونیکی و نیز در بسیاری از صنایع و آزمایشگاهها مورد استفاده قرار میگیرد.همچنین گفتنی است که بیش از ۹۸% اتمسفری تیتان (TITAN) بزرگترین ماه زحل را دربر گرفته است از نیتروژن تشکیل شده است. در منظومه خورشیدی ما تنها این ماه است که دارای اتمسفری متراکم میباشد.
مشخصات فنی نیتروژن
نام گاز : نیتروژن | نماد شیمیائی : N2 |
عدد اتمی : 7 | جرم اتمی استاندارد : 14.0067gr/mol |
چگالی در فشار یک اتمسفر : 1.251g/L | چگالی مایع در نقطه ذوب : 0.07gr/cm3 |
چگالی مایع در نقطه جوش : 0.808gr/cm3 | ظرفیت گرمائی : 29.124j/mol . k |
نقطه ذوب :210.00ċ- | نقطه چوش : 195.79ċ- |
نقطه سه گانه : 12.53kpa , -210 ċ | نقطه بحرانی : 3.3978mpa , 126.19k |
گرمای همجوشی : 0.72kj/mol | گرمای تبخیر : 5.56 kj/mol |
بسیاری از شما با این گاز آشنایی دارید، این گاز بیشترین سهم همان هوایی است که ما تنفس میکنیم هیچ بویی ندارد و بیرنگ و بیمزه نیز است.
این گاز حدودا 1/78% از جو اتمسفر را شامل میشود. این تصور وجود دارد که حدود 4000 تریلیون تن N2 در اتمسفرموجود است. باید بدانید که این گاز را در دسته فلزها دسته بندی نمیکنند. گاز نیتروژن بعنوان یک گاز بی اثر معرفی شده است.
میزان نیتروژن در جو به طور معمول بیشترین مقدار از تمام گازهای موجود در جو را تشکیل میدهد. در واقع، N2 حدود 78 درصد حجم جو را تشکیل میدهد. این به این معنی است که از هر 100 جزء گاز موجود در جو، حدوداً 78 جزء آن N2 است.
سایر گازهای موجود در جو شامل اکسیژن، آرگون، دی اکسید کربن، متان و اسید نیتریک میباشند، اما همهٔ این گازها در میزانN2 حضور دارند. میزان دقیق این گاز در جو بستگی به شرایط جغرافیایی و آب و هوای هر منطقه دارد، اما در کل N2 به میزان قابل توجهی در جو حضور دارد و یکی از اجزای اصلی آن است.
ویژگی شیمیایی گاز نیتروژن
1. بیفعالیت: N2 گاز بیرنگ، بیبو و بیخواص است. به دلیل استحکام بالای پیوند دوگانه (N≡N) بین اتمهای نیتروژن، این گاز بیفعالیت شیمیایی بوده و با بسیاری از ترکیبات شیمیایی واکنش نمیدهد.
2. ناحلال: نیتروژن گاز در بیشتر حالتها به صورت ناحلال عمل میکند، یعنی قادر به محلول شدن در بسیاری از مواد حلال نیست. این ویژگی به دلیل بیفعالیت و عدم ترکیبپذیری آن با بسیاری از مواد است.
3. برخورداری از پتانسیل اکسیداسیون: N2 در شرایط خاص میتواند به عنوان یک عامل اکسیداسیون عمل کند. در شرایط بسیار گرم و با حضور انرژی زیاد، نیتروژن میتواند با برخی از عناصر مانند لیتیم و منیزیم واکنش دهد و ترکیبات جدیدی بوجود آورد.
4. موجودیت در جو زمین: N2 به میزان زیادی در جو زمین حضور دارد و به صورت گازی تشکیل دهندهٔ حدود 78 درصد از ترکیب جو زمین میباشد. این ویژگی باعث میشود این گاز یکی از عناصر اساسی در فرایندهای بیولوژیکی و اکوسیستمها باشد.
در کل، N2 گاز یک عنصر بیفعال، ناحلال و پایدار است که در جو زمین فراوانی بالایی دارد و در اکثر فرایندهای شیمیایی و بیولوژیکی نقش مهمی ایفا میکند.
کاربرد در صنایع
نیتروژن یک گاز بی اثر است که در جو زمین فراوان است. این گاز کاربردهای گسترده ای در صنایع مختلف دارد، از جمله:
صنایع شیمیایی: برای تولید کود، اسید نیتریک، نایلون و سایر محصولات شیمیایی استفاده می شود.
صنایع غذایی: برای نگهداری مواد غذایی و جلوگیری از فساد آن ها استفاده می شود.
صنایع داروسازی: برای تولید داروها و سایر محصولات دارویی استفاده می شود.
صنایع فلزی: برای جوشکاری، برش و سایر فرآیندهای تولید فلزات استفاده می شود.
صنایع خودروسازی: برای پر کردن لاستیک های اتومبیل ها و سایر وسایل نقلیه استفاده می شود.
صنایع الکترونیک: برای تولید نیمه هادی ها و سایر قطعات الکترونیکی استفاده می شود.
صنایع هوافضا: برای پر کردن بالون ها و سایر وسایل پرواز استفاده می شود.
صنایع هسته ای: برای خنک کردن و محافظت از تجهیزات هسته ای استفاده می شود.
این ها تنها برخی از کاربردهای گاز نیتروژن در صنایع مختلف هستند. نیتروژن یک گاز ضروری است که در بسیاری از فرآیندهای صنعتی استفاده می شود.
بدون شرح