شرکت سپهر گاز کاویان – دارنده گواهینامه ISO17025 و آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد – 02146835980 – 02146837072 – 09022734708
اتانول، که معمولاً به عنوان الکل اتیلیک یا اتیل الکل نیز شناخته میشود، یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C2H5OH است. این مایع بیرنگ، قابل احتراق و دارای بوی مشخصی است که به عنوان یکی از مهمترین ترکیبات آلی در صنعت و زندگی روزمره کاربرد دارد.
خواص فیزیکی
- حالت فیزیکی: مایع
- رنگ: بی رنگ
- بو: بوی مشخص و تند
- چگالی: 0.789 گرم بر سانتیمتر مکعب در دمای 25 درجه سانتیگراد
- نقطه ذوب: -114 درجه سانتیگراد
- نقطه جوش: 78.37 درجه سانتیگراد
- حلالیت: به خوبی در آب و بسیاری از حلالهای آلی حل میشود.
- ویسکوزیته: مشابه آب
- قابلیت اشتعال: بسیار قابل اشتعال و بخارات آن سنگینتر از هوا است.
خواص شیمیایی
- گروه عاملی: هیدروکسیل (-OH)
- پیوند هیدروژنی: تشکیل پیوند هیدروژنی با خود و سایر ترکیبات دارای گروه هیدروکسیل
- اسیدی ضعیف: اتیل الکل یک اسید بسیار ضعیف است و میتواند پروتون خود را از دست بدهد.
- واکنشهای اکسیداسیون: اتانول در حضور اکسیدانهای قوی مانند پتاسیم دیکرومات به استالدئید و سپس به اسید استیک اکسید میشود.
- واکنشهای استری شدن: اتیل الکل با اسیدهای کربوکسیلیک واکنش داده و استر تولید میکند.
- واکنشهای دهیدراتاسیون: در حضور اسیدهای قوی، اتانول میتواند آب از دست داده و اتن (اتیلن) تولید کند.
- واکنشهای هالوژناسیون: اتیل الکل با هالوژنها مانند کلر و برم واکنش داده و هالوآلکان تولید میکند.
کاربردهای اتانول
- نوشیدنیهای الکلی: مهمترین کاربرد C2H5OH در تولید انواع نوشیدنیهای الکلی است.
- حلال: اتانول به عنوان حلال در بسیاری از صنایع از جمله داروسازی، عطر سازی و رنگ سازی استفاده میشود.
- سوخت: C2H5OH به عنوان سوخت در موتورهای احتراقی و سلولهای سوختی کاربرد دارد.
- ضدعفونی کننده: اتانول به دلیل خاصیت ضدعفونی کنندگی در پزشکی و صنایع غذایی استفاده میشود.
- ماده اولیه در سنتز آلی: C2H5OH ماده اولیه برای تولید بسیاری از ترکیبات شیمیایی دیگر است.
روشهای تولید اتانول
به طور کلی، دو روش اصلی برای تولید اتیل الکل وجود دارد:
1. روش تخمیر
- روش سنتی: این روش از دیرباز برای تولید نوشیدنیهای الکلی استفاده میشده است. در این روش، مخمرها قندهای موجود در مواد گیاهی مانند انگور، غلات و سیبزمینی را به اتیل الکل و دیاکسید کربن تبدیل میکنند.
- مزایا: روشی طبیعی و ارزان است.
- معایب: خلوص اتیل الکل تولید شده پایین است و نیاز به مراحل تقطیر برای افزایش خلوص دارد.
2. روش سنتزی
- هیدراتاسیون اتیلن: در این روش، اتیلن (یک هیدروکربن) با آب واکنش داده و اتیل الکل تولید میشود.
- مزایا: خلوص C2H5OH تولید شده بالا است.
- معایب: نیاز به دمای بالا و فشار زیاد دارد و همچنین به کاتالیزور نیاز است.
مراحل کلی تولید اتیل الکل از طریق تخمیر
- آمادهسازی مواد اولیه: مواد اولیه مانند ذرت، نیشکر یا سایر گیاهان حاوی قند، خرد شده و به صورت خمیر در میآیند.
- هیدرولیز نشاسته: در صورتی که ماده اولیه نشاسته باشد، نشاسته به قندهای سادهتر تجزیه میشود.
- تخمیر: مخمرها به مخلوط اضافه شده و قندها را به اتیل الکل و دیاکسید کربن تبدیل میکنند.
- تقطیر: مخلوط حاصل از تخمیر تقطیر میشود تا اتانول با خلوص بالا جدا شود.
خطرات اتانول
- قابلیت اشتعال: C2H5OH به شدت قابل اشتعال است و بخارات آن میتواند با هوا مخلوط شده و مخلوطی انفجاری ایجاد کند.
- سمیت: اگر اتانول به مقدار زیاد بلعیده شود یا بخارات آن استنشاق شود، میتواند باعث مسمومیت، آسیب به اندامهای داخلی و حتی مرگ شود.
- تحریک پوست و چشم: تماس مستقیم C2H5OH با پوست یا چشم میتواند باعث تحریک، قرمزی و سوختگی شود.
- اثر بر سیستم عصبی مرکزی: مصرف اتیل الکل میتواند بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر گذاشته و باعث اختلال در هماهنگی، کاهش تمرکز و واکنشهای کند شود.
نکات ایمنی هنگام کار با اتیل الکل
- دور نگه داشتن از منابع حرارتی: اتانول را دور از شعله، جرقه و هر منبع حرارتی دیگری نگه دارید.
- تهویه مناسب: در محیطی که با اتانول کار میکنید، حتماً از تهویه مناسب استفاده کنید تا بخارات اتانول به خوبی تخلیه شود.
- استفاده از تجهیزات حفاظتی: هنگام کار با اتانول، از دستکش، عینک ایمنی و لباسهای محافظ استفاده کنید.
- جلوگیری از ایجاد جرقه: از ایجاد جرقه در محیطی که با C2H5OH کار میکنید، خودداری کنید.
- نگهداری در ظروف در بسته: اتیل الکل را در ظروف در بسته و در مکانی خنک و خشک نگهداری کنید.
- در صورت بروز حادثه: در صورت تماس اتانول با پوست یا چشم، بلافاصله ناحیه آلوده را با آب فراوان شستشو داده و به پزشک مراجعه کنید. در صورت بلعیدن، فوراً با مرکز مسمومیت تماس بگیرید.
نکات مهم خرید اتانول
هنگام خرید C2H5OH ، نکات زیر را مد نظر قرار دهید:
1. نوع اتیل الکل
- اتیل الکل خالص (آبگیری شده): خلوص بسیار بالا (99.9%) و برای مصارف آزمایشگاهی و صنعتی دقیق مناسب است.
- اتیل الکل دناتوره شده: اتانولی است که با افزودن مواد تلخ و سمی، غیرقابل نوشیدن شده است و معمولاً برای مصارف صنعتی استفاده میشود.
- اتیل الکل دارویی: اتانولی است که برای مصارف دارویی و پزشکی تولید میشود و دارای خلوص بالا است.
2. گرید اتیل الکل
- گرید آزمایشگاهی: برای انجام آزمایشهای شیمیایی و بیولوژیکی استفاده میشود.
- گرید صنعتی: برای مصارف صنعتی مانند تولید حلالها و سوخت استفاده میشود.
- گرید غذایی: برای تولید نوشیدنیهای الکلی و افزودنیهای غذایی استفاده میشود.
3. حجم و بستهبندی: اتانول در حجمها و بستهبندیهای مختلفی مانند گالن، بشکه و ظروف کوچکتر عرضه میشود.
4. تولیدکننده و برند: انتخاب یک تولیدکننده معتبر و برند شناخته شده، تضمینی برای کیفیت و خلوص اتیل الکل است.
5. مجوزها و استانداردها: اطمینان حاصل کنید که اتانول خریداری شده دارای مجوزهای لازم از سازمانهای مربوطه و مطابق با استانداردهای ملی و بینالمللی است.
6. قیمت: قیمت اتانول بسته به نوع، گرید، حجم و برند متفاوت است. بهتر است از چند فروشنده مختلف قیمت بگیرید و سپس خرید خود را انجام دهید.
نحوه خرید اتانول
- فروشگاههای شیمیایی: این فروشگاهها انواع مختلف اتیل الکل را با خلوصهای متفاوت عرضه میکنند.
- شرکتهای توزیع مواد شیمیایی: این شرکتها معمولاً حجمهای بزرگ اتانول را برای صنایع مختلف عرضه میکنند.
- فروشگاههای آنلاین: بسیاری از فروشگاههای آنلاین، اتیل الکل را با قیمتهای رقابتی عرضه میکنند.
بدون شرح