گاز تری کلرید بور BCl3

فروش گاز تری کلرید بور | Trichloroborane | BORON TRICHLORIDE | Borontrichloride Gas  | گاز تری کلرید بور | BORON TRICHLORIDE | گاز بور تری کلرید | BCl3 | Boron trifluoride Gas

مشخصات کلی گاز تری کلرید بور

گاز بی رنگ بور تری کلرید، ترکیب معدنی با فرمول BCl3 است که معرفی ارزشمند در سنتز آلی است و در مقابل آب بسیار واکنش پذیر می باشد.

بور با هالوژن ها واکنش داده و تری هالیدهای متناظر را نتیجه می دهد. در صنعت، بور تری کلرید از کلردار شدن مستقیم بور اکسید و کربن در دمای  500ᵒC تولید می شود.
B2O3 + 3 C + 3 Cl2 → 2 BCl3 + 3 CO

مشخصات فیزیکی و شیمیایی بور تری کلرید

دمای بحرانی(ᵒC)	فشار بحرانی(MPa)	جرم مولکولی(g/mol)	حلالیت(%)	فشاربخار(atm) در K300	نقطه ذوب(˚F)	نقطه جوش(˚F)
182	3.87	36.5	با آب واکنش می دهد	1.6447	161-	54.5

مشخصات فنی گاز تری کلرید بور

تری کلرید بور در اثر حرارت تجزیه شده و تولید بخارات خورنده و سمی هیدروژن کلرید می کند.

BCl3 واکنشگری قوی است که چنانچه در معرض رطوبت یا الکل قرار بگیرد می تواند تشکیل هیدروژن کلرید و بوریک اسید دهد. جهت ایمنی استفاده بجای تری کلرید بور می توان از دی متیل سولفید (جامد) اضافی (BCl3SMe2) بهره برد.

چرا که آب، بخشی از BCl3 را تخریب می کند اما در مورد BCl3SMe2 ، دی متیل سولفید در محلول ترک شونده است.
تری کلرید بور می تواند از طریق استنشاق جذب بدن شود.

کاربرد گاز تری کلرید بور

بور تری کلرید، ماده اولیه تولیدکننده بور عنصریست، همچنین در تصفیه آلومنیوم، منیزیم، روی و آلیاژهای مس با حذف نیتریدها، کاربیدها و اکسیدها از فلز مذاب مورد استفاده قرار میگیرد.

BCl3 به عنوان شار لحیم کاری برای آلیاژهای آلومنیوم، آهن، روی، تنگستن و مونل بکار می رود.
ریخته گری آلومنیوم با استفاده از بخارات بور تری کلرید بهبود می یابد.

در ساخت مقاوم های الکتریکی، فیلم کربنی چسبناک مقاوم با استفاده از بور تری کلرید، روی سرامیک گذاشته می شود.
BCl3 در پلاسما جهت ساخت نیم رساناها بکار می رود.

BCl3 به عنوان یک واکنشگر در سنتز ترکیبات آلی مورد استفاده قرار می گیرد.مشابه برمید متناظر، BCl3 پیوند مابین کربن و اکسیژن را در اترها می شکند.

مشخصات ایمنی گاز تری کلرید بور

بخارات سمی و خورنده دارد. بور بر روی سیستم اعصاب مرکزی تاثیر گذاشته و می تواند باعث شوک و کما شود. بنابراین باید از استنشاق این ماده جدا خودداری شود.

در صورت استنشاق این گاز، مصدوم را در معرض هوای تازه و در وضعیت نیمه نشسته قرار دهید و در صورت نیاز از تنفس مصنوعی استفاده کرده و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید.

در صورت آسیب های پوستی، محل مورد نظر را با آب فراوان شست شو دهید.

در صورت تماس پوستی، ابتدا چشم را به مدت چند دقیقه با آب فراوان شست و شو دهید چنانچه برداشتن لنز به راحتی امکان پذیر است این عمل را انجام دهید. و برای مراقبت های بیشتر به پزشک مراجعه شود.

خطرات

تأثیر بر دستگاه تنفسی

گاز تری کلرید بور در تماس با رطوبت هوا و بافت‌های بدن به اسید هیدروکلریک (HCl) و اسید بوریک (H₃BO₃) تجزیه می‌شود که بسیار خورنده و تحریک‌کننده هستند.

استنشاق این گاز می‌تواند باعث تحریک شدید گلو، ریه‌ها و مجاری تنفسی شود.

در غلظت‌های بالا، باعث سرفه شدید، تنگی نفس، التهاب ریه (پنومونیت شیمیایی) و حتی ادم ریوی می‌شود که ممکن است کشنده باشد.

تأثیر بر چشم‌ها و پوست

بسیار خورنده است و در تماس با پوست، باعث سوختگی شیمیایی، قرمزی، درد و تاول می‌شود.

اگر به چشم‌ها برخورد کند، می‌تواند منجر به کوری دائمی شود.

بخارات آن حتی بدون تماس مستقیم، می‌توانند چشم‌ها را تحریک کنند و باعث سوزش و اشک‌ریزی شوند.

اثرات سیستمیک (بدن)

استنشاق طولانی‌مدت آن ممکن است باعث آسیب به سیستم عصبی مرکزی (CNS)، ضعف عمومی، سرگیجه و سردرد شود.

قرارگیری در معرض دوزهای بالا می‌تواند منجر به نارسایی تنفسی و حتی مرگ شود.

خطرات شیمیایی و واکنش‌پذیری

واکنش با آب و رطوبت

تری کلرید بور به‌شدت با آب و بخار آب واکنش می‌دهد و باعث تولید اسید هیدروکلریک و اسید بوریک می‌شود که دودهای خورنده و سمی آزاد می‌کنند.

این واکنش گرمازا است و ممکن است باعث پاشش مواد خورنده شود.

واکنش با فلزات و مواد قلیایی

این گاز در تماس با فلزات مانند آلومینیوم، منیزیم و روی ممکن است باعث خورندگی شدید و تولید گاز هیدروژن (H₂) شود که قابل اشتعال و انفجاری است.

واکنش آن با بازها و آمونیاک می‌تواند مخلوط‌های ناپایدار و خطرناک ایجاد کند.

خطر آتش‌سوزی و انفجار

خود گاز BCl₃ قابل اشتعال نیست، اما در واکنش با آب و برخی ترکیبات آلی، گازهای اشتعال‌پذیر مانند هیدروژن تولید می‌کند که می‌تواند باعث انفجار شود.

در دماهای بالا، ممکن است به ترکیبات سمی مانند دی‌بوران (B₂H₆) تجزیه شود که بسیار آتش‌گیر و سمی است.

اقدامات ایمنی و پیشگیری

حمل و نگهداری ایمن

در سیلندرهای تحت فشار ویژه و مقاوم در برابر خوردگی ذخیره شود.

دور از رطوبت، آب، مواد قلیایی و فلزات واکنش‌پذیر نگهداری شود.

در محیط‌های دارای تهویه قوی و سیستم کنترل نشت گاز استفاده شود.

اقدامات حفاظتی فردی (PPE)

ماسک‌های تنفسی ویژه (کارتریج اسیدها) یا سیستم تنفسی مستقل (SCBA) برای کار با این گاز الزامی است.

لباس‌های مقاوم در برابر مواد شیمیایی، دستکش‌های ضد اسید و عینک‌های ایمنی مخصوص باید استفاده شوند.