شرکت سپهر گاز کاویان: 02146835980 – 02146837072 و 09022734708
پنتان یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C5H12 است که به دسته آلکانها تعلق دارد. این ماده در حالت عادی مایعی بیرنگ، فرار و به شدت قابل اشتعال است. pentane سه ایزومر دارد:
- نرمال پنتان: زنجیرهای مستقیم از پنج اتم کربن که هر کدام به دو اتم هیدروژن متصل هستند.
- ایزوپنتان: زنجیرهای با انشعاب که در آن یک اتم کربن به سه اتم کربن دیگر متصل است.
- نئوپنتان: ساختاری شبیه چهار وجهی با یک اتم کربن در مرکز که به چهار اتم کربن دیگر متصل است.
منابع
- پنتان عمدتاً از طریق فرآیند تقطیر از نفت خام به دست میآید.
- همچنین میتوان آن را از طریق سنتز شیمیایی از سایر هیدروکربنها تولید کرد.
خواص
خاصیت | مقدار |
فرمول شیمیایی | C5H12 |
جرم مولی | 72.15 g/mol |
نقطه ذوب | -30.98 °C |
نقطه جوش | 36.1 °C |
چگالی | 0.626 g/cm³ |
فشار بخار | 510 mmHg (25 °C) |
حلالیت در آب | نامحلول |
شکل ظاهری | مایع بی رنگ |
بو | شبیه به بنزین |
نقطه اشتعال | -49 °C |
حد انفجار پایینی | 1.45% |
حد انفجار بالایی | 7.8% |
کاربردها
pentane کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف دارد. مهمترین کاربردهای آن عبارتند از:
- حلال: پنتان به دلیل فراریت بالا و ماهیت غیرقطبی خود، حلال مناسبی برای طیف وسیعی از مواد غیرقطبی مانند چربیها، روغنها، رزینها و لاستیکها است. از آن در صنایع مختلفی از جمله داروسازی، تولید عطر، رنگ و رزین و همچنین تمیزکاری استفاده میشود.
- عامل دمنده: از C5H12 به عنوان عامل دمنده در تولید فوم پلی استایرن استفاده میشود. پنتان به بخار تبدیل شده و باعث ایجاد حفرههایی در پلاستیک میشود که آن را سبکتر و عایقتر میکند.
- سوخت: pentane به عنوان جزء اصلی یا مکمل در برخی از سوختها مانند بنزین و گاز طبیعی استفاده میشود. همچنین میتواند به تنهایی به عنوان سوخت در موتورهای احتراق داخلی استفاده شود.
- مبرد: از C5H12 به دلیل نقطه جوش پایین آن (36 درجه سانتیگراد) به عنوان مبرد در برخی از یخچالها و فریزرها استفاده میشود.
- سنتز مواد شیمیایی: از pentane به عنوان ماده اولیه در سنتز مواد شیمیایی مختلف مانند ایزوپرن و اسید پنتانوئیک استفاده میشود.
- تحقیقات علمی: از C5H12 در تحقیقات علمی برای مطالعه خواص فیزیکی و شیمیایی آلکانها و همچنین در سنتز ترکیبات آلی پیچیدهتر استفاده میشود.
خطرات و ایمنی pentane
خطرات ایمنی
پنتان یک مایع بیرنگ، فرار و به شدت قابل اشتعال است که در دمای اتاق مایع میشود. مهمترین خطرات ایمنی پنتان عبارتند از:
- آتشسوزی و انفجار: پنتان بخارات بسیار قابل اشتعالی دارد که میتوانند به راحتی با هوا مخلوط شده و در صورت وجود جرقه یا شعله مشتعل شوند. نقطه اشتعال پنتان بسیار پایین است (-40 درجه سانتیگراد) و به همین دلیل، به راحتی در معرض منابع گرمایی مشتعل میشود.
- سمیت: استنشاق بخارات pentane میتواند باعث سرگیجه، سردرد، تهوع، استفراغ و در موارد شدید، بیهوشی و حتی مرگ شود. بلعیدن پنتان نیز میتواند خطرناک باشد و باعث تحریک ریه ها و ایجاد سایر مشکلات سلامتی گردد.
خطرات سلامتی
- تنفسی: استنشاق بخارات pentane میتواند باعث تحریک تنفس، سرفه، تنگی نفس و در موارد شدید، آسیب ریه شود.
- پوستی: تماس پوست با این ماده میتواند باعث خشکی، تحریک و درماتیت شود. تماس طولانی مدت با پوست میتواند منجر به چربیزدایی و ترک خوردن پوست شود.
خطرات زیست محیطی: pentane سمی برای آبزیان است و میتواند به محیط زیست آسیب برساند.
اقدامات احتیاطی و ایمنی
- از pentane فقط در مناطق دارای تهویه مناسب استفاده کنید.
- از منابع جرقه و شعله در نزدیکی پنتان خودداری کنید.
- هنگام کار با pentane از دستکش، عینک ایمنی و ماسک تنفسی مناسب استفاده کنید.
- pentane را در ظروف دربسته و در مکانی خنک و خشک نگهداری کنید.
- در صورت نشت pentane، فوراً محل را تخلیه کرده و با اورژانس تماس بگیرید.
- برگه اطلاعات ایمنی (SDS) را مطالعه کنید:
قبل از کار با pentane، همیشه برگه اطلاعات ایمنی (SDS) را مطالعه کنید. SDS اطلاعات کاملی در مورد خطرات ایمنی پنتان، اقدامات احتیاطی و نحوه استفاده و دفع ایمن آن ارائه میدهد.
حمل و نقل و انبارش پنتان
pentane یک مایع هیدروکربنی فرار، قابل اشتعال و بی رنگ است که به طور طبیعی در نفت خام و گاز طبیعی یافت می شود. این ماده به دلیل نقطه جوش پایین خود (36.1 درجه سانتیگراد) اغلب به عنوان یک عامل خنک کننده یا پیشرانه در کاربردهای مختلف، از جمله یخچال ها، اسپری ها و فوم های پلی اورتان استفاده می شود.
حمل و نقل
- pentane باید در ظروف محکم و ضد نشت حمل شود.
- ظروف باید به درستی برچسب گذاری شده باشند و علامت گذاری های خطر مناسب را داشته باشند.
- pentane باید در شرایط خنک و تهویه شده حمل شود.
- از قرار دادن پنتان در معرض نور مستقیم خورشید یا گرمای شدید خودداری کنید.
انبارش
- pentane باید در مکانی خنک، خشک و تهویه شده نگهداری شود.
- ظروف پنتان باید دور از منابع حرارت و شعله باز نگهداری شود.
- از انبارش pentane در کنار مواد شیمیایی ناسازگار مانند اسیدها و بازها خودداری کنید.
- هنگام کار با pentane از لباس و تجهیزات محافظ مناسب استفاده کنید.
نکات ایمنی:
- پنتان بسیار قابل اشتعال است و باید با احتیاط زیاد از آن استفاده شود.
- از استنشاق بخارات pentane خودداری کنید زیرا می تواند باعث سرگیجه، سردرد و بیهوشی شود.
- از تماس پوست و چشم با پنتان خودداری کنید زیرا می تواند باعث تحریک شود.
- در صورت آتش سوزی pentane باید از آب یا دی اکسید کربن برای خاموش کردن آتش استفاده شود.
قیمت پنتان
قیمت پنتان به عوامل مختلفی مانند گرید، حجم و محل خرید بستگی دارد.
- گرید: pentane در گریدهای مختلفی از جمله آزمایشگاهی، صنعتی و USP عرضه می شود. به طور کلی، پنتان گرید آزمایشگاهی گرانتر از گرید صنعتی است.
- حجم: قیمت پنتان به صورت لیتری یا گالن فروخته می شود. به طور کلی، خرید حجم بیشتر به صرفه تر است.
- محل خرید: قیمت pentane در مناطق مختلف کشور می تواند متفاوت باشد.
تهیه و تامین
جهت استعلام قیمت و خرید pentane با کارشناسان شرکت سپهر گاز کاویان – آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد و دارنده گواهینامه iso17025 – تماس بگیرید.
بدون شرح