اهمیت تست دوره ای سیلندرهای گاز:
سپهر گاز کاویان آزمایشکاه مرجع در زمینه آزمون و کالیبراسیون و دارای گواهینامه ISO17025 جهت انواع گازهای خالص و ترکیبی میباشد ،وهمچنین خدمات تست دوره ای را انجام میدهد جهت خرید گاز و تست هیدراستاتیکی با شماره های درج شده تماس بگیرید.02146835980 – 09304304437
سیلندرهای گاز تحت فشار یکی از اجزای حیاتی در صنایع مختلف از جمله پزشکی، صنعتی، آزمایشگاهی، و نفت و گاز هستند. این سیلندرها معمولاً حاوی گازهای فشرده، مایع یا گازهای مایع‌شده‌ای هستند که در فشار بالا ذخیره می‌شوند. با توجه به خطرات بالقوه ناشی از فرسودگی، خوردگی داخلی یا خارجی، ترک‌های ناشی از خستگی فلز و عوامل محیطی، بررسی دوره‌ای این سیلندرها اهمیت بالایی دارد. یکی از روش‌های کلیدی برای ارزیابی ایمنی سیلندرها، تست هیدرواستاتیکی است که در قالب برنامه‌های تست دوره‌ای انجام می‌گیرد.
۱. حفظ ایمنی
ترکیدگی یا نشت سیلندر تحت فشار می‌تواند منجر به انفجار یا مسمومیت شود و ایمنی را به خطر بیاندازد. تست‌های دوره‌ای از وقوع چنین حوادثی پیشگیری می‌کنند.
۲. الزامات قانونی و استانداردها
در بسیاری از کشورها و مطابق با استانداردهای بین‌المللی نظیر ISO 6406، DOT (Department of Transportation)، EN 1968 و ISIRI (استاندارد ملی ایران)، تست‌های دوره‌ای برای استفاده مجدد از سیلندر الزامی هستند.
۳. افزایش طول عمر مفید سیلندر
شناسایی به‌موقع عیوب ساختاری یا خوردگی های سیلندر می‌تواند از آسیب‌های جدی جلوگیری کرده و عمر مفید سیلندر را افزایش دهد.
انواع تست‌های دوره‌ای سیلندر :
۱. بازرسی چشمی (Visual Inspection)
پیش از انجام هر گونه تست فنی، باید سطح داخلی و خارجی سیلندر از نظر زنگ‌زدگی، فرورفتگی، ترک و تغییر شکل بررسی شود. در صورت مشاهده آسیب‌های واضح، سیلندر از چرخه مصرف خارج میشود.
۲. تست هیدرواستاتیکی (Hydrostatic Test)
اصلی‌ترین روش تست استحکام و عدم نشت سیلندر است. این روش برای بررسی مقاومت مکانیکی سیلندر در برابر فشار انجام میشود.
تست هیدرواستاتیکی چیست؟
تعریف
تست هیدرواستاتیکی ( تست دوره ای ) روشی است که در آن سیلندر با آب پر شده و تا فشاری بالاتر از فشار کاری آن (معمولاً 1.5 برابر) تحت فشار قرار می‌گیرد. تغییر حجم دائمی یا نشتی نشانه‌ای از ناپایداری ساختاری سیلندر است.
مراحل اجرای تست دوره ای :
- تخلیه کامل گاز و پاک‌سازی سیلندر
- حذف باقی‌مانده گاز با استفاده از دستگاه‌های تخلیه یا خلا
- شستشو با آب یا بخار در صورت نیاز
- بازرسی چشمی اولیه
- بررسی زنگ‌زدگی، ترک، فرورفتگی یا هرگونه آسیب فیزیکی
- پر کردن سیلندر با آب
- استفاده از آب به دلیل تراکم‌ناپذیری آن، که ایمنی فرآیند تست را تضمین می‌کند
- اعمال فشار تست
- اعمال فشاری که معمولاً 1.5 برابر فشار کاری سیلندر است (مثلاً برای سیلندر با فشار کاری 150 بار، فشار تست 225 بار خواهد بود)
- اندازه‌گیری تغییر حجم سیلندر
- در تست دوره ای مدرن، دستگاه‌هایی برای اندازه‌گیری تغییر حجم دائمی (Plastic Deformation) و موقتی (Elastic Deformation) وجود دارد
- بررسی نشتی
- نشتی از محل جوش، بدنه یا سوپاپ‌ها باعث رد شدن سیلندر میشود
- تخلیه آب، خشک‌سازی و نشانه‌گذاری
- پس از تست، سیلندر خشک شده و با مهر یا برچسبی مشخص میشود که تست انجام شده و تاریخ آن ثبت می‌گردد.
استانداردهای بین‌المللی و داخلی
- ISO 6406: برای تست دوره ای سیلندرهای فلزی بازتولیدی
- EN 1968: برای سیلندرهای گاز بدون درز
- DOT 3AA / DOT 3AL: برای سیلندرهای تولید شده تحت قوانین ایالات متحده
- ISIRI 6792 و ISIRI 3975: استانداردهای ملی ایران در حوزه تست سیلندرهای گاز
تناوب زمانی انجام تست
تناوب تست بسته به نوع سیلندر، نوع گاز، جنس بدنه و کاربرد آن متفاوت است:
| نوع سیلندر | تناوب تست پیشنهادی |
| فولادی بدون درز | هر 5 سال |
| آلومینیومی | هر 5 سال |
| سیلندرهای پزشکی | هر 5 سال یا کمتر |
| سیلندرهای حمل گازهای خورنده (مثلاً آمونیاک) | هر 2 تا 3 سال |
| سیلندرهای LPG یا CNG | هر 3 تا 5 سال بسته به شرایط |
علائم مردود شدن سیلندر
در موارد زیر، سیلندر باید از سرویس خارج و معدوم شود:
- ترک‌های سطحی یا داخلی قابل‌مشاهده
- نشت از هر نقطه‌ای از بدنه
- تغییر شکل دائمی بیش از حد مجاز
- خوردگی داخلی یا خارجی شدید
- عدم موفقیت در تست فشار
تجهیزات مورد نیاز برای تست دوره ای
- پمپ فشار بالا
- مخزن آب و خطوط انتقال
- گیج‌های دقیق فشار
- دستگاه اندازه‌گیری تغییر حجم
- خشک‌کن سیلندر (مثلاً هوای گرم یا نیتروژن خشک)
ردیابی و ثبت نتایج
نتایج هر تست باید ثبت و آرشیو شود. مواردی که معمولاً ثبت می‌شوند:
- شماره سریال سیلندر
- تاریخ تست
- فشار تست
- نتایج بازرسی چشمی
- نام مسئول تست و مهر تأییدیه
- تاریخ تست بعدی
حرف آخر :
تست هیدرواستاتیکی و بازرسی دوره‌ای سیلندرهای تحت فشار بخش غیرقابل‌چشم‌پوشی از زنجیره ایمنی و نگهداری تجهیزات گازی است. انجام صحیح و به‌موقع این تست‌ها نه تنها خطرات انسانی و زیست‌محیطی را کاهش میدهد، بلکه به صنایع کمک می‌کند تا مطابق با الزامات قانونی و استانداردهای بین‌المللی عمل کنند. استفاده از تجهیزات دقیق، پرسنل آموزش‌دیده و مستندسازی صحیح، کلید موفقیت در اجرای این فرآیند حیاتی است. که این عمل در مجموعه سپهر گاز کاویان به درستی و کاملا تخصصی انجام میشود جهت دریافت مشاوره و اطلاعات دقیق تر با شماره های 02146837072 یا 09304304437 تماس حاصل فرمایید .
بدون شرح