خطر مسموم شدن با گاز مونوکسید کربن در زمستان

خطر مسموم شدن با گاز مونوکسید کربن یکی از مواردی است که باید در فصل زمستان به آن دقت کرد تا از اتفاقات بد جلوگیری شود.

خطر مسموم شدن با گاز مونوکسید کربن در زمستان چیست

همانطور که میدانید هر ساله با شروع فصل پاییز و زمستان، آمار مرگ و میر ناشی از گاز گرفتنی در نقاط مختلف کشور به علت استفاده بیشتر مردم از بخاری های گازی برای گرم نگه داشتن فضای منازل مسکونی آغاز می شود، آنجایی که قاتل خاموش خواب سمی بی صدا و آرام در کمین نشسته است.

نفوذ هوای سرد به مناطق مختلف کشور و افزایش استفاده از وسایل گرمایشی مانند بخاری های گازی شمار زیادی از هموطنان را بر اثر گاز گرفتگی از سوختن ناقص کربن به وجود می آید. از آنجایی که  گاز مونوکسید کربن رنگ و بویی ندارد در نیتیجه اثری از مسمومیت با این گاز هم وجود نخواهد داشت.

همانطور که گفته شد این گاز، گازی بی رنگ و بی بو است که به راحتی منتشر می شود، این گاز سمی خطرناک از طریق تنفس وارد ریه ها شده، به جریان خون رسیده و به گلبول های قرمز متصل می شود؛ گلبول قرمز وظیفه اتصال و انتقال اکسیژن را دارد، اما زمانی که مونوکسیدکربن به آنها متصل می شود دیگر توانایی حمل اکسیژن را از دست می دهد، در این صورت خود به خود اکسیژنی از ریه جذب بدن نشده و بیمار با وجود استنشاق اکسیژن خفه می شود.

گفتنی است که طبق گزارشات اعلام شده پخش گاز سمی مونوکسید کربن در سراسر بدن حدود چهار تا 6 ساعت زمان میبرد؛ مدت زمانی که بیشتر افراد در خواب هستند و گاز سمی در حال پخش در هوای اتاق است. بنابراین باید این موضوع را بسیار جدی گرفت.

چه وسایلی می توانند گاز مونوکسید کربن تولید کنند

وسیله های بسیاری وجود دارند که امکان تولید این گازرا دارند برخی ازاین وسایل عبارت‌اند ازبخاری های بدون دودکش غیراستاندارد، تنورهای نانوایی، اجاق های گازی، موتورهای بنزینی و گازوئیلی، کباب پز زغالی، شومینه و نظایر آن می توانندCO تولید کنند.

علائم قاتل خاموش به آرامی نمایان می‌شود

شایان ذکر است در مواجهه با گاز منوکسیدکربن تمامی افراد در معرض خطر قرار دارند اما باید بدانید که کودکان، سالمندان و زنان باردار جزو گروه های آسیب پذیر و در معرض خطر بیشتری با این گازهستند وعلایم مسمومیت در آنها سریع و با شدت بیشتری ایجاد می‌شود.

همچنین غلظت گاز مونوکسیدکربن در فضای اتاق در ایجاد مسمومیت بسیار موثر است که در این میان مسمومیت در کودکان با سرعت بیشتری نشان داده میشود ، اما در افراد مسن تر عوارض عصبی و روانی بیشتری را بجا می گذارد و جنین مادران باردار نیز می تواند دچار مسمومیت با این گازشود. گفتنی است این موضوع باعث شده تا مسمومیت با گاز CO یکی از مرگبارترین انواع مسمومیت ها محسوب شود.

باید توجه داشته باشد که تماس طولانی مدت با این گازبه ویژه در کودکان، می تواند با بروز اختلالات رفتاری و کاهش حافظه و ضریب هوشی  همراه باشد به همین خاطر والدین برای جلوگیری از مسمومیت کودکان با این گاز، از نگهداری فرزندان در داخل خودروی روشن و در پارکینگ های طبقاتی باید خودداری کنند. همچنین ‌غلظت های پایین این گاز دربیماران قلبی ممکن است موجب بروز علائم و نشانه های قلبی و افزایش خطر سکته قلبی شود و بیماران مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه درچنین غلظت هایی مستعد عود مشکلات قلبی ریوی و نارسایی تنفسی هستند

براساس اطلاعات گزارش شده از اورژانس و اتش نشانی مسمومیت با این گاز از مادر به جنین منتقل میشود سطح کربوکس هموگلوبین خون جنین را که معمولا ۱۰ تا ۱۵ درصد بیشتر از مادر است و در صورت مسمومیت با این گاز، امکان عقب ماندگی، شلی اندام ها، گردن و اختلالات حرکتی نوزاد وجود دارد.

عوارض استنشاق گاز منوکسیدکربن به عوامل گوناگونی مانند غلظت گاز، مدت در معرض قرار گرفتن فرد مسموم در محیط آلوده، عمق و تعداد تنفس، ضربان قلب و بیماری زمینه ای فرد بستگی دارد.

مسمومیت با منوکسید کربن یا گازگرفتگی مسمومیتی است که به خاطر تنفس گاز خطرناک کربن منوکسید ایجاد می‌شود. این مسمومیت که به وسیلهٔ انواع وسایل گازسوز از جمله بخاری، آبگرمکن، پیک‌نیکی و حتی زغال ایجاد می‌شود اغلب در زمستان دیده می‌شود. به این دلیل که اگر دودکش یا تهویهٔ یک مکان مسدود باشد، گاز کربن مونوکسید منتشر شده امکان خروج نمی‌یابد، در محیط ساختمان منتشر شده و سبب مسمومیت و در نهایت مرگ. می‌شود. مرگ بر اثر گازگرفتگی را «مرگ خاموش» می‌نامند.[۱]

علائم گازگرفتگی مانند سرماخوردگی است. علائمی مانند سردرد، سرگیجه و سوزش چشم.[۲] مونو اکسید کربن، یک گاز سمی است که طعم و بو ندارد.
مونو اکسید کربن در مقادیر کمتر از ۵۰ppm خطری ندارد و بین ۵۰ تا ۱۰۰ ppm می‌تواند سبب ایجاد عوارض نورولوژیک شود. اما در مقادیر بیشتر از ۱۰۰ppm خطر مرگ داشته و در مقادیر بالاتر از ۲۰۰۰ppm نیز سبب مرگ فوری می‌شود.

علائم عمومی مسمومیت با گازمونوکسید کربن

سردرد، تهوع، استفراغ، ضعف، تاری دید، خواب آلودگی، عدم تحمل فعالیت یا ورزش مختصر، تپش قلب و تحریک پذیری

 اقدامات لازم هنگام مسموم شدن با گاز مونوکسید کربن

نخستین و مهم ترین اقدام برای نجات فردی که دچار مسمومیت با مونوکسیدکربن و سایر انواع گازگرفتگی شده، رساندن اکسیژن (هوای تازه) به او است؛ به همین دلیل به محض مشاهده فردی که دچار گازگرفتگی شده، باید پنجره‌ها را باز کنید تا هوای تازه به سرعت وارد اتاق شود و در صورت امکان، فرد گازگرفته را به پنجره نزدیک کنید.

بلافاصله دستمال مرطوبی جلوی دهان و بینی بگیرید تا دچار گازگرفتگی نشوید منبع نشت گاز را شناسایی و قطع کنید و سریعا با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید. تا رسیدن اورژانس هیچ خوراکی یا نوشیدنی‌ به فرد گاز گرفته ندهید؛ چون به دلیل حالت تهوع احتمال خفگی بیشتر می‌شود، به زنان باردار، کودکان و سالمندان زودتر از بقیه آسیب‌دیده‌ها کمک کنید.

دلایل عمده مسمومیت با گاز CO

مکش نامناسب یا عدم مکش لوله‌های بخاری گازی یا نفتی، سوختن ناقص نفت بخاری، بد کار کردن شومینه گازی یا سوختن ناقص شومینه‌هایی که سوخت آنها چوب است، سوختن ناقص زغال (در منقل‌هایی که برای کرسی استفاده می‌شود)، بد کار کردن اجاق خوراک ‌پزی، سوختن ناقص یا نامناسب آبگرمکن ژنراتورهای خانگی و در جا کار کردن خودرو در پارکینگ دربسته از دیگر دلایل عمده مسمومیت با گاز منوکسیدکربن به شمار میرود.

 جمع بندی

برای دریافت اطلاعات بیشتر و چگونگی خرید و تهیه گازهای خالص با کارشناسان ما در سپهر گاز کاویان تماس بگیرید.